این مثلهای زیبا رو به کمک همسرم خانم غلامی جهت ثبت وماندگاری تهیه و به همه دوستداران فرهنگ تقدیم مینماییم :

1-ترکین سوزی

2-تولکینین عرضسی اوخونونجاق دریسی بوغازیننان چیخار

3-قیزیما دئیرم گلینیمه اشیتدیریرم

4- هم خدانی ایستیئیر هم خورمانی

5- اله یاغی یاغ اوسته قویوب یارمانی یاوان

6- سوکی باشدان آشدی یا بیر قاریچ یا اون قاریچ

7-گلین اوجاقا گلر

8- پی شیگین آغزی ات چاتماز دیئر پیف پیف

9- شورین چیخاتما

10- هرآشین نخودی

11-الیمین دوزی یوخدی

12- ناامید شیطاندی

13-ئورتیلی قاپیدان قادا قائیدار

14-قارنیمنان چیخان قاداهایاناگدیم دادا

15- اشگین باشین قویارسان غنچانین اوستونه آقوررار دوشر یره

16- اوز وریسن آستاریندا ایستیر

17- کهلیک باشین سوخار قارا دییر هچ کس منی گورمی

18-قاریشقانین ئوزی ندیکی باش ال آیاقی نه اولا

19- سن کی بیلیردون حالوئی نیا یئیردون باش الایاقین سوئونی

20- خانیم قیز خالاسینا بی اوقلان دائیسینا چکر

21- دویه دئدیلر بوینون نیا ایریدی دئدی هارام دوزدی که بوینوم دوز اولا

22- تانی منی تانیئیم سنی تانیماسون منی بیرین وادار ایلرم نه سنی تانیر نه منی

23- آق بیلکلر گول الر دنیایجاق عقلون اولسا یوخسول اولسون گوللر

24- هر نخده اوزاق اولسا یول یاخچیدی هر نخده یامان اولسا ایل

25- سیچان اولمامیش چووال جوجوقی کسیر

26- ئوکوز ئوزینه کوروشنه اکنده باشی آغریر

27- مگر منه دوه ساتیب پولین آلمیب سان

28- اله داغینا باخار قارسالار

30 -سنون که هوشون یوخیدی باشوندان چیخان نئیدی

31- کوریکن داغ اوزاغ اولماز

32- زحمتیمی ایت یئیب یاخامی بیت

33- ایلان چالان یاتدی ولی من یاتمادیم

34- باغ یئسی باغینا قییدی باغبان سالخیمینا قیمادی

35- قارداشی قارداشدان ایلر چی سودا

36- آیرانا آیران دیمه گلینه آیران دئگینن

37- دالا قالیرام دئیلر گیژدی قاباغا گئچیرم دئیلر بیژدی

38-قیز آلماقا گوجا گوندر آت آلماقا جوان گوندر

39-یاز گو نون هواسی ار آروادین داواسی

40- آرادا یئیر اوژدا گزیر

41- داغ داغا یتیشمز آدام اداما یئتیشر

42- هرنه توکسون آشووا اوگلر قاشیقوا

43- یینده قهرمان گیلده یئر سن گدرسن قنبره دائی دییرسن

44-کناردان باخانا دئوشمک آسان گلر

45- هر گزلین بیر عیبی اولار

46- یالانچی طماح کاری آللادار

البته مادر مرحومه ما نیزخیلی ضرب ضرب المثل میدانست امکان نداشت موضوع را بدون ضرب المثل بیان نمایند بنده تعدادی از آنها را بیاد مادرم یاد آور میشوم :

47-سوزسوزی گتیرر آرشین بزی

48-ئولمز خدیجه گورر نوه نتیجه

49-کیمی سی اطلس بینمز کیمی سینین گزی بزددی

50-اشگیم ئولمه آرپا پیچین جک    آرپا سارالما اشگ اولینج 

51-کور اله دان نه ایسرایکی گزبیری ایری بیری دوز

52-قاشیق نوبتی من چاتینجاق ئولوم گلئیدی ئوننان یاخچیدی

53-گلین اوجاقا گلر

54-ایت حورر کاروان کچر

55-آتیم آتاولینجاق یاسی مات اولار

56-اویده خوروز چولده تواوخ

57-کور توددوغین بوراخماز

58- نقدی بوراخیب نسینی آختار ما

59-.اویونا گیرنین باشیدا اوینار ایاقیدا

60- قارنیمی دوئوران آش اولسون باشیمی یاران داش

61 - صبرینن حالوا پیشر ای قورسنن بسلسون اطلس اولارتوت یار پاغیندان

62- سلام علیک بوقاپی سودالاناسان او قاپی

63- دارائی زئر زئر آقلار دیئر دوشتوم نادان الینه

64- ایلانین یار پوزدان بدی گلر یوواسینین قاباقینداگوئئر

65- کورکوری تا پار سوچوققوری

66- بیرین نالا ویریر بیرین میخا

67 -جا نمازین سوآچکیر

68- بیرین کنده یول وئر میر دیلر کتخدانین سراغین تودور 

69 -بی اوقلان یئریشیگینن بللیدی

70-آلا قارقا بلبل اولوب گول اوستونده اوتورماز

71- دوز یولونان گدبیلمیر دولئیدا شیللاق آتیر

72-یمگینن دویمادیق یالاماقینان دویاجیئیق ؟

73-داماداما گول اولار دادا هچ .

74-مالیم خاراب اولینجاق قوی قارنیم خاراب اولسون

75-اونداکی دیشیم واریدی چورگیم یوخیدی ایندی کی چورگیم وار دیشیم یوخدی

76-کاتانی گور کندی چاپ

77- گورت دئدیک قولاخلاری گوریکدی

78- ایلانین قویروقون آیاقلاماسون قائیدیب سنی چالماز

79-ازیکی از بستگان پرسیدم کدام یک از عروساتون خوبند گفت ایلانین آقینادا نحلت قاراسینادا 

80-هرتیر انداز بهرام گور اولانماز

به یاد مدینه ننه :

81-ئویووی تمیز ساخلا قافیل قونا قون گلر ئوزووی تمیز ساخلا(جانوننان ایراخ )قافیل اولومون گلر

82-آخماق ئودی بو دنیادا غم ییئر تاری بیلر کیم قازانار کیم ییئر

83 -آغریماز باشا ساققیز یاپیشتیرما

84 -گئچن گذشت دیئلر

85 -گلیسن دانیشاسان کورپی قالیر چایدان اوتایدا

86-اولکی بیلس ایکیم جیسی ندییجک آغزین آچیپ دانیشماز

87- داشینان باشین نه ساز باز

88- بعضی وقت دروازادان گچمیر بعضی وقت ایننین سورخیندان گچیر

89- من نه هایدا سن نه هایدا

90 -منیم گوزوم مینینن سونا دا سنون گوزین قودیغینان دانادا

91 -پیشیک آسقیریب

92- اورکن نخد یوغون اولسا گورک دوغاناخدان گچه

93 -محلیم حالواپاییللار

94 -آدامی تانییان یئرده قورت یئسین

95-قاشین دوزلدن یئرد گزین چیخارتدی

96-قوناق قوناقی ایستمز او ییئسی هر ایکی سین

97- قوناقین گلمگی یاخچیدی تز گتمگی اوناندا یاخچی

98- ئولمگ ئولمکدی خیریللاماق نمندی

99- پوخ پوخدی یاش قوریسی یوخدی

100- پوخی اوقدر تعریف ایلدیلریمگیم گلدی( باغیشلا) 

101- قوناق روزیسین اوزینن گتیرر

102- هر شئی چکسون قریلار سوزی چکسون اوزانار

103- گرولمیش ایشدن گول ایئی گلر

104- بوگونین ایشین صاباحا قویما قار یاغار

105- یوخون قونشی یاخچی قارداشدان یاخچیدی

106- بال بال دئمگینن آغیز شیرین ئولماز

107- آژ توئوغ یاتار یوخوسوندا داری گورر 

109- آختار بنوعشلی گلین

110- چوخ یاشییان چوخ بیلمز چوخ گزن چوخ بیلر

111- آز ییین تزاولمز چوخ یئین تز اولر

112- یئیون قوناقلار قویمییون اوشاقلار

113- نه هاپدادی نه هوپدا میان لاپلوپدا

114- گز وئریر ایشیق ورمیر

115-چادرا سیز لیخدان ئویده قالیب

116- دوچینن یولداش ئولان گرک دروازاسین اوجا قویسین

117- آختاران تاپار

118- خروز بانناماسا سحر ئولماز ؟

119- قورت بالالیر 

120- هوی هوی گه منی سوی

 121 قوناقین عاقلی آزارئوی یئسینه تعارف ایلر

122-داتسیز دوسسوز

123- کوله کوله گه منی قاپ

123-آقلامییانا په په یوخدی

124- آری یوآسینا چپ اوزادیر

125 - قورتدالاسون قوردی چیخار

126- اشگین قولاغینا یاسین اوخیماخدی

127- جانی ایله بیر ایت جانیدی

128 - اوخین آتیریائین گیزلدیر

129- بوخینا اوخینالاردان دئیر

130- چوخ یئمکلیکآدامی آز یئمکلیکدن قویار

131- آز یئیون همیشه یئیون

132- یئتر یئتر بیری بیرینن بتر

133 -بئله دانیشیر پیش میش تواوغون گولمگی گلیر

134-جانیم توشوب جامتائییا

135- آرا قاریشیب مسب ایتیب

136- یولین اینینده گدیر اوزونوندا

137- ایتیریب آختاران یوخدی

138 -بولاغا سوتوکمگینن بلاغ اولماز بولاغین سوئی اوزونن گورک جوشا

139- قیزیلدان دشتون اولسون ایچین قان قوس نینیرم

140- جوجلری آخر پائیزدا سانیاللار 

141- آش آستانا دوگی بستانا چورک هندوستانا

142- پیشیردیم دمه قویدوم ییینین خیری اولسون

143-اله بیر قاراچی کوچی توشوب

144- ایپی نین اوستونه اودون ییغمالی دئیر

145- کچینین بوینیزی قاشینانداچبانین دینئینه سورتر

146- چورگی چرکچییه ویر بشینده اوسته

147- بالیغی آت دریییا بالیغدا بیلمسه خالیق بیلر

148قارین باشا بلادیاولماسا کربلادی

149- نوروزنامه باشلاما

150- بوگوزین اوگوزه ایشیقی اولماز

151-گزووی سیل آدامویئ تانی

152- آز ایشدن چوخ ایش تورمه

153- یتن یتیر یتمیین داش آتیر

154- نسیه گلمز کیسییه

155- ایله بیل شالواری ایکی اولوپ

156- چراغ اوز دوئرسینه ایشیق سالماز

157- یانسین چراغی گلسین ایشیقی

158- گچی جان قایقوسوندا قصاب پیئین آختاریر

159- میونین خاچیسین چاققال یئر

160 -  من آقا سن آقا اینکلری کیم ساغا

  161- پی شیگیمیز اوغلان دوغوب

162- بی حیا قونشییا سلام ور سوئیش

163- عومور گچدی ایت گولوفتن کچن کیمین اولن اولدی بور جون ئوتی قورت گچینی یئین کیمین

164- سن دیین اولسین قالیاتسین

165- یوخسول اویین عزیز گرامیسی

166- ایکی قار پوز بیر قولتوخدا دایانماز

167- بیرالینن دورت قار پوز دوتور

168- داوا داغار چیق اوسته

169-دوه اویناسا غار یاغار

170- ئوزینه اومانج اووا بیلمیراوزگییه اریشته کسیر

171- ننه سینه باخ قیزین آل آرشینینا باخ بزین

172 قیز اولسون قول قیچی دوز اولسون

173-من یتیم یسیرننسیم

174- سوری سوری سلیمان یواش سوری سلیمان سورمه داراغیم داغیلدی ( عجب ؟)

175 - توپورورسن گویده دوئیر

176- بیزیم ایشیمیز اینینن گور قازماخدی

فعلا خاتمه میدهیم در آینده بکمک همه عزیزان این مثلهارا تفسیر خواهیم نمود انشااله تعالی

عالمی بزه ر ، ئوزو لوت گزه ر
جواب این چیستان چی میشه؟

....................................................................

ئو ندیکی ئوستی چمن پیچلر، آلتی چشمه ئیچلر

باغدا اریک واریدی سلام علیک واریدی باغدان اریک قوتاردی سلام علیک قوتاردی



قیش گدر اوزی قارالیغ کوموره قالار



قینینان چیخئوب قینین بینمیر

کچل باخار گوزگییه آدین قویار اوزگیه

کچل درمان بیسه اوز باشینا ایلر

قراچی چالیر کورد اوینیور

الگی النیب غربیلی گویده فیریر لیر

مثل بسیار قدیمی مختص روستای کمق که خیلی ها منظور این مثل رو متوجه نمیشوند، هرکس میدونست بگه:

اریدیک آروادیدیخ ، ایکیمیز قارداشیدیخ

تولکی تولکیه بویورا تولکی ده قویروغونا

اوشاغا سئوز بویور،اوزون دالیجان یئویور

آتی آتین یانیندا باغلاسون هم رنگ اولماسادا هم خوی اولار

مجلیسه گیردون گوزی خیپیخ سن ده اول گوزی قئپیخ

داش قاییا توش گلیپ

بی (بیگ)وئرن آتین دیشینه باخماز لار



ایت قورخان یئره هورر



گلین گلین اولماز اوی گرک گلین اولا



پیشیگی قیسنارسان دووارا دونر اوزووی جیرماخلار

1.

درین دره، تولکی بی (بیگ)

اینو موقعی میگن که همه ریش سفیدان یک روستا رفته باشن وکسانی که نامشون تو هیچ دفتری نیست و ارزش اجتماعی ندارن بجای همون ریش سفیدان کدخدا باشن.

............................................................................................................

2.

باشووی کچل ایلمه هر کچلین شانسی بیر اولماز

هروقت بچه ها های و هوی و شلوغ میکردند بابامون میگفت چی شده انگار (قاراچی الگین سو آپاریب).